SaaS czy własne oprogramowanie e-sklepu

Sklep internetowy można prowadzić w oparciu o platformę e-commerce dostarczaną i utrzymywaną w modelu SaaS, jak i bazując na oprogramowaniu zakupionym w formie licencji samodzielnej, na własność. Który model wybrać? Dlaczego jedni decydują się na własne oprogramowanie, a inni korzystają z kompletnej usługi w chmurze?

Jednym z podstawowych czynników odróżniających współczesne platformy e-commerce, niezbędne do założenia i prowadzenia sklepu internetowego, jest nie tyle zakres funkcjonalności, co sposób, w jaki są udostępniane klientom. Dostawcy oprogramowania sklepów internetowych oferują je w modelu tradycyjnym i SaaS. Pierwszy to dobrze znana forma licencjonowania oprogramowania, nie wymagająca szerszego wyjaśnienia – nabywca po prostu kupuje od dostawcy kopię aplikacji na nośniku fizycznym lub w wersji cyfrowej do pobrania, wnosząc przy tym jednorazową opłatę. W drugim modelu, zwanym usługowym (ang. Software as a Service), oprogramowanie jest niejako wynajmowane od dostawcy, a jego użytkownik wnosi cykliczne opłaty abonamentowe, zwykle miesięczne, przez cały okres trwania umowy.

Czy wybór odpowiedniej wersji ma znaczenie? W których sytuacjach lepiej sprawdzi się SaaS, w innych – aplikacja na własność? Jakie są korzyści z użytkowania własnego oprogramowania, a jakie wynikają z jego wynajmowania?

Modelowe różnice

Z oprogramowaniem SaaS jest trochę jak z leasingiem auta firmowego – to alternatywa dla zakupu pojazdu. Użytkując samochód leasingowy, płacimy stałą opłatę za jego wynajem przez określony czas, a dbamy tylko, by w baku nie zabrakło paliwa – i co jakiś czas odwiedzamy myjnię. Naprawy i utrzymanie pojazdu w dobrym stanie technicznym to odpowiedzialność firmy leasingowej.

Podobnie jest z oprogramowaniem oferowanym w modelu usługowym – wszystkie obowiązki związane z utrzymaniem infrastruktury, aktualizacją oprogramowania i wsparciem technicznym są realizowane przez dostawcę usługi. Przedsiębiorca nie zaprząta sobie głowy kwestiami technicznymi (czy wynająć serwer wirtualny czy dedykowany? jaki plan hostingowy wybrać?). Sklep jest rozwiązaniem gotowym, dostępnym od ręki – zasadniczo wystarczy wypełnić formularz na stronie dostawcy i można zaczynać działalność. Ponadto oprogramowanie e-commerce jest automatycznie aktualizowane przez dostawcę, więc klient otrzymuje na bieżąco zarówno narzędzia poprawiające funkcjonalność platformy, jak i jej bezpieczeństwo.

Oprogramowanie jako usługa jest proste w użytkowaniu i konfiguracji, ponieważ oferowane jest w formie pakietu o określonej funkcjonalności i zawartości. W razie potrzeby klient może zamówić bardziej zaawansowany pakiet, obejmujący dodatkowe, niestandardowe funkcje, więcej miejsca na serwerze, pojemniejszy katalog produktów, itp. Szczególnie cenna w wypadku platformy SaaS jest opcja bezpłatnego przetestowania jej przez określony czas przed finalnym uruchomieniem e-sklepu (możliwość tę oferuje m.in. oprogramowanie Shoper). Pozwala to klientowi ocenić funkcjonalność platformy, jej możliwości, sposób obsługi i zarządzania.

W wypadku oprogramowania własnościowego zadania techniczne przechodzą na stronę przedsiębiorcy. Nabywając „pudełkową” licencję oprogramowania e-commerce staje się jego właścicielem z całym „dobrodziejstwem inwentarza”. Uzyskuje pełen dostęp do plików źródłowych, co pozwala modyfikować oprogramowanie pod kątem bardzo specyficznych potrzeb danego biznesu oraz dodawać do niego własne, niestandardowe rozwiązania. Do wdrożenia platformy musi jednak wcześniej dysponować serwerem i planem hostingowym. Te zaś często trzeba zakupić oddzielnie, pamiętając przy okazji o tak istotnych sprawach, jak to, aby serwer spełniał wymagania techniczne oprogramowania, np. obsługiwał określone rodzaje skryptów. Słowem, klient musi liczyć się z dodatkowymi kosztami i obszarami związanymi z rozwojem platformy, o które musi zadbać bez względu na to, czy dotyczą strony techniczno-funkcjonalnej czy wizualnej e-sklepu.

Co wybrać…

Platforma SaaS umożliwia szybkie uruchomienie działalności bez długotrwałych wdrożeń i znaczących nakładów finansowych. To czyni z niej rozwiązanie idealne dla mniejszych lub początkujących przedsiębiorców, którym zależy na relatywnie szybkiej realizacji założonych celów biznesowych. Z SaaS chętniej skorzystają również ci, którzy z różnych względów (przykładowo – braku doświadczenia, specjalistycznej wiedzy, zaplecza technicznego, ograniczonego budżetu lub… czasu) nie mogą bądź nie chcą samodzielnie zajmować się utrzymaniem oprogramowania e-commerce.

Własne oprogramowanie wydaje się dobrym wyborem dla przedsiębiorców, którzy mają doświadczenie w prowadzeniu projektów internetowych, potrafią precyzyjne określić wymagania technologiczne oraz dysponują własnymi zasobami programistów. Chętniej wybierają je większe firmy, które mogą sobie pozwolić na inwestycje finansowe w infrastrukturę IT oraz te, które już taką dysponują. W takich organizacjach realizacja celów biznesowych może być rozłożona na dłuższy czas, ponadto są one w stanie oddelegować pracownika lub zespół pracowników wyłącznie do obsługi technicznej platformy e-commerce. Przykładowe prace z tego zakresu – programistyczne, graficzne czy webmasterskie – to bowiem typowe zadania dla działu IT.

…i jak wybrać?

Pod względem funkcjonalnym między oprogramowaniem w modelu usługowym a licencjonowanym nie ma dużych różnic. Ostateczny kształt i funkcjonalność platformy e-commerce zależy od użytkownika – właściciela e-sklepu i od jego decyzji, jak rozbudowywać swój biznes. W tym kontekście na znaczeniu zyskuje skalowalność usługi, czyli łatwość wdrażania dodatkowych modułów (aplikacji) i integracja niestandardowych funkcji. Dlatego tak ważny jest dobór właściwego dostawcy oprogramowania, o ugruntowanej pozycji rynkowej i długoletnim doświadczeniu. Dostawcy, co do którego będziemy mieć pewność, że świadczone przez niego usługi są na odpowiednim, gwarantowanym, poziomie, i który nie zostawi nas samych w wypadku pojawienia się trudności technicznych.

Wraz z rozwojem rynku technologii chmurowych oraz pojawianiem się kolejnych innowacji w tym zakresie wzrosła też jakość świadczonych usług. Rozwiązania SaaS stały się bardziej uniwersalne, stabilniejsze i elastyczne – szczególnie ostatnia z cech wymaga podkreślenia, bo umożliwia dostosowanie oprogramowania do potrzeb konkretnego biznesu. Wszystko to sprawia, że z oprogramowania jako usługi coraz chętniej korzystają również największe przedsiębiorstwa.

Przed wyborem określonego rozwiązania warto zadać sobie pytanie: „Ile czasu mogę przeznaczyć na czynności techniczne?” Warto pamiętać, że więcej czasu spędzonego na optymalizacji e-sklepu, usuwaniu usterek i serwisowaniu oprogramowania to mniej czasu na prowadzenie sprzedaży, kampanie promocyjne i budowanie relacjami z klientami.